Për coi ch’à parlo da festa

A jera na lavandera che l'avija tre fije . un-a ambissiosa , una bela . e un-a prudenta , a l' era n travaj grev col de n' dé tuti i dì a d'. e d' fé d' lissia e sbate n' sla pera d' linseuj e fërceje , tant che l'avio pià la mòda d' dì: " 'n darija da serventa anche dal diav pitòst che continue sto travaj sì për tuta la vita! "; Soa mare i rusava përchè porta maleur dì d' bëstëmmie pér parej, ma lor, a continuavo l' istess; e a maledì so travaj , che a di l' ver era motobin grev.
'n dì a la baraca dle lavandere se presenteu un òm , soagnà da festa , con n' focòl d' seda e muda d' lan-a , la mare ai durbìa sùbit l' uss pensand an client d' riguard , ma chiel sùbit ai disìa : " Jeu sentù dì che leve tre fije e sicome avrìa da bzògn 'd na serventa jeu pensà d' pasè da sì.."
La mare notava che s t' òm a l'avija ij orije d' argent e na scufia d' lan-a n' testa che sgognava nen pòc con soa elegansa , e a l'era già n' camin che ai disìa che fòrse avia sbalià ca , quandi la pì veja , cola ambisiosa, a saotava fòra da dré d' ca : " Prònti ! Ven-o mi ! " e dasja pa temp a mare d' di la soa che sùbit a preparava a n' desne con ël forësté , montavo n' sla doma e a sparìo n' tle nebie dla sèira . An vërs neuit a rivavo a n' bel castel , 'l forësté la soagnava con na vesta d' seda e poej aj mostava tute le stansie dal castel , sta fija avia mai vist tanta blëssa , vas d' oton barlusent , cuijè e forslin-e d' argent , e let con d matrass ëd lan-a , anvece che d' feje d' melia , come era costumà , per nen parlè di lum che a sen viscavo da lor e se smortavo pen-a surtì !
" D' tut sòn :"- ai disìa ël forësté - " peuli fe còsa d' veuli , n' dé e vnì , mach n' cola stansia che a je n fond al coridor , cola dëvi mai deurvla ."
La sèira l'om dle orije d'argent ij butava na reusa tra i cavej e  n' dasijo a deurme , la fìa ambissiosa spetava che l' padron d' ca a se an deurmejsa e poej an dasja a vëdde la pòrta proibìa , a scotava con l' orija pogià n' slus, e sentja d' vos che a lamentavo , chëriosa , deurvja l' uss e… una vampà d' calor ëd fiame a la piavo n' pien , chila sarava sùbit l'uss e corìa a cogesse , avia capì che còla era la pòrta d' l' infern. La matin apress l' òm da ij orije d' argent intrava ant la stansia e vëdend che la reusa era vnuita pasarola capìa che a l'era 'n dàita a curiosé dré dl' uss proibì, alora la ciapava e la portava d' là e sarava , co chila dré dla pòrta .
Ël di apress as presentava torna a ca dla lavandera , e disìa : " Toa seur a 's treva talment bin che veul che anche ij àutre seur a divido sò piasì ". avia 'n co nen finì ëd dì lònt che cola bela pronta a disija : " e ven-o mi! "
E pér parej a partijo an sema pér ël castel d' 'l òm dle orije d' argent .
Anche a costa fija sì aj mostava tute le stansie e le blësse dla ca , e anche a costa as racomandava 'd nen deurbe l' uss an fons al coridor , ai butava na cotela tra i cavej prima da andse a cogè.
Pen - a tut a l' era silensi la fija s' aosava e pogiand l' orija e sentìa la vos che 's lamentava dla seure, durvìa l' uss , e na avampà d' feu la piava 'n sla facia , anche chila capìa che era la pòrta d' l' infern ma era tard pér scapé , anlura as ficava sota i linseuj e se 'n deurmija . L a matin apress l' diav vëdend la fior d' cotela sëccà capìa che avia druvì la pòrta , alora la ciapava la sarava , cò chila da dlà an sema a la seure .
L' dì apress tornava a ca dla lavandera e torna a cercava na fija , con la scusa d' giuté ij àute doe. Ai restava mach pi cola prudenta era nen tant bela e cercava d' nen 'n dé , ma la mare preòcupa pér le aotre doe insistìa che andèissa.
Pen-a rivà al castel la stòria as ripetìa e la sèira ai butava ëd cò a chila ën liri tra i cavej .
'n tla neuit la fija sentìa le seuri lamentesse dré dla pòrta , posava ël liri n' sal taulin da neuit e poej avsinandse a la pòrta ij ciamava , lor as avsinavo e chila deubia d' colp e lor a surtìo, sarava la pòrta e dòp vèj stërma le seur as butava ël liri tra i cavèj e tornava a deurme. La matin o diav a vëddja ël liri n' cor frèsch , e tra chiel a pensava: " Costa sì che a le cola ca fa për mi! "
" Oh lèj tanta ròba da lavé pudéjse 'n pò portejla a mia mare ! Ai disìa la fija al diav , "
e chiel : " ma tut lòn che ëd veuli ! "
" ëd devi savèj na còsa però : mi e lej ël don ëd vëdde lontan e se ët fërmi mi ëm n' ancòrso " . Anfilava le seuri ën tal sach dla ròba spòrca e ai la dasja al diav, che ficaslo në spala a partìa për andé da la lavandera . Durant ël viagij però a sentìa al sach grev , alora n' curiosì as fërmava con l' intension d' vardé n' drinta , mach che pen-a posà l' sach për tèra la fija da n' drinta a disìa con la vos come se ruvèissa da 'n fòra : " fërmte nen -nnn !! che ëd vëddo !! " - ël diav sburdì e pensava : " anlora a le vèr che am vëd e për nen fesse scorse che a l' era curios piava l' sach torna ne spala e continuava fin-a a ca dla lavandera ."
" jeu portave la ròba da lavé ! quandi peuss ven-e a piela? " A disìa intrand
" Doman a le pronta !  " Rispondìa la lavandera .
Pen-a n' dàit via l' diav le doe seuri surtìo dal sach e ij contavo tut a la mare . Tornà a ca ël diav e disìa a la fija prudenta : "  Most-me come che ëd fassi a vëdde n' fòra e parlé da fete sente da lontan për parej !"
" E peuss pà ; deuvrija esse a ca 'd mia mare për mostete !"
" Oh ma a jè pa ëd problema , doman matin andoma a pié la ròba lavà , ëd ven-es cò ti e t' en mosti. "
Për parèj la matin apress la fija prudenta an sema al diav andasìo a ca dla lavandera . Pen-a intrà n' ca sia la mare che le seuri sautavo fòra da dré d' na tenda con ën man ël Gropin e la Bibia ..: Al diav as se smortavo euj , comensava a tramblé e s' ancorsìa d'esse stàit fregà , e sparìa ent na nìvola ëd fum .
Da anlora 'n poej mare e fije l' an amprendù a contentesse d' lònt che a l' àn e nen vurej pi ëd lòn che a je spetava .
 

'l nini