Al sagi c' à ven dal vin
Soens Pare -Grand ò ij ejti dla
borgià fasìo mension a Barba Giann ( da pà
confonde con barba Gian fij ëd parin e frel ëd barba
Bascian e d' mare ) , com se fusejsa stàit l' òm pi
savi dë s' mond . Ma chi l' era Barba Giann ?
Vreman era si
n' òm sagg , ma mach cand era an santor , tra na cioca e l'
àutra , dérmage che as dësciocava maj , tant che
la duminica matin cand a tornava a ca për ciadlé 'l
bestie , le bisòche a disìo :" Vèjesto
Giann com a le bisòch a torna già da Mëssa prima
," Nopà chiel era fasse saré an drinta l'
òsto la sèira e l' era stàit tuta la neuit a
bèive e canté. Era al padron ansema so frel dla
cassin-a dita " le Casinëtte " apress la mòrt
ëd so frel avia sposà la vidoa , pa che fusejsa stajta
na bela dòna , la blëssa a le tut n' àutra còsa
: ma Barba Giann disìa " Bele o brute basta c' à
l' abio al cul : tant cand son për piat a son tute l' istess "
. Avia an fij che era an tòch ëd pan , vivìa con
al fij ëd so frel che era an deficent . La fomna fasìa
fe al vin ëd merica e clinto mach për chiel che cand
andasìa an tal pais as fërmava a l' òsto e fin c'
à l' avia ëd sòld an sacocià tornava pi
nen a ca .
N' invern era bèivusse ëd cò la
mantlin-a , avia vendula e con l' arsan era catasse ëd bibi
fin-a a amberborise per dabin
Poej an mes la fiòca àuta
mes méter , era rivà fin-a fòr dal rastel dla
cassin-a lì avia cercà ëd deurve ; ma era tròp
pien anlora avia cercà ëd monté con na scala
pomera ma continuava a casché : për parej fasìa
che cogesse an san baron ëd fiòca e s' andreumja , la
matin cand s' aussava , al baron ëd fiòca era bele fondù
. N' àutra vòlta avia fàit finta ëd gnente
, l' era fase saré an cròta e për parej tuta la
neuit avia beivù a ragala , la matin la fomna l'avia
bastonalo për dabin , dagià che avia bèivuje la
damigian-a dal vin sant riserva a le përson-e ëd riguard, " Ròbe da mòrdse 'l cul con i dent ëd goma " !!!
Contava an sach ëd bale ma cand caidun lo scuvrìa
chiel con soa facia ëd brons rëspondìa : " Bo
! Bo! Cand a capita l'e già conta !! " .
Avia
cercà d' en pichesse ma la còrda era dëslupasse e
chiel era cascà rompendse an pé , parej era tocaje sté
pi d' en mèis sensa andé a l' oberge. "
Cand ëd l' as maleur : Durvejse ' na fabrica ëd capej
nasrìo tuti cit sensa testa "
Cand era stàita
vidoa , soa cugnà visadì la fomna ëd so frel (
era stàita stranomà Tòta Tribula cand era giovo
e òr bele se marià e con ëd masnà lë
stranòm era restaje ) , për nen divide la cassin-a ,
avia decidù de sposé al frel , Ma Barba Giann la
vussja pà anlora chila , l' avia anvitàlo a sagé
al vin neuv , era fasse mandé ëd vin di Giargianeis da
Mario ëd l' Ors , c' à negossiava an tal vin dal
meridion , an vinèt che a nòst savor smija ëd
picheta ma apress ëd taja le gambe . Barba Giann era pa fasse
preghé , ma cand era ausasse era tombà pér tèra
come an pom cheuit. Tòta Tribula spetava mach sto moment pér
aprofitene , fasse giuté da 'n garson avia dësvestilo e
dëstendulo an sal let sota le cuerte poej era ficasse cò
chila an tal let bin a ranba , e avia lassà che la natura
fejsa soa stra . La matin Barba Giann capìa còsa era
suceduje a la neuit e fassand bela facia a la còsa già
capità , avia sposà la cugnà : " Jeu
mai pì vist mia fomna patanùa , da dësvija la l'à còta
'd lan-a e la vesta , për andé dreume a s-buta al camuss
an sla còta ; a l'à i mudandon a tombarel gropà
sota al ginoj e sij gava mai , cand en ven al gigèt e la toco
, chila an vira al cul , e mi em servo ."
La
fomna cand le cioss avio mach comensà a coé da na sman-a
vardava ij euv c' à fusejso galà e chilì che
avio pà ancor la macia nèira an drinta ij fasìa
cheuse a Giann ; mach che cola vòlta lì avia sbalià
a conté e can avia faje la frajtà con ij euv cuassì
ero già trop vej e a Giann era tacaje la caghëtta , ma a
jéro i temp di gran , chiel sensa tramblé fasìa
che trovesse ' n tal camp sensa braje , mach con la camisa ( che an
coj temp la dovravo longa fin-a squasi ij ginoj ) parej avia pà
da tribulé !!!!. " Al temp e 'l cu fan com a vol
lu "
Nata vòlta avia mangià na galin-a
cojssa , era mancaje pòch c'à tirejsa i caussèt
" E son salvame mach përchè cl' ani lì
avio faìt ël vin bon !! "
Durant la
guèra , anche se cal deficent ëd so novod era butasse
con ij alman chiel a portava ij ordin di partigian dla dle linee
tedesche , con so fiasch sota al brass , strabicand e cantand ij
passava sota al nass , lor lo piavo an gir e ij rijo da press na
volta ero divertisse a vëdlo bèive al vin an tal gavetin
pontaja për tèra , lapé come fan i can , nata
vòlta con al carton , an pòst ëd blòch ij
ciamavo :" nulla da dichiarare ?" " Si !
lòn che l' jeu an mes le gambe " lor grignavo e
lo lassavo andé , chiel an mes le gambe , quatà da la
mantlin-a avia ' na cassiëtta con l' arsan da porté aj
partigian .
E cola vòlta ? Tritavo la carn da fé i
salam , avio butà an motorin an sla machina da ciaputé
e an garson possava la carn con i dij , la machina ij ciapava al dil
e ij lo macinava , lo portavo a lo spidal , caidun dija ëd gavé
al comao e tapelo via ma Giann :" Bo ! Bo! Or tapoma via
ël cicin !! Lassa mach sté ! As vèj pà cola
lé un e col lè l' àutr !!
Avia
ciapà an colp e al dotor era racomandasse : " pi nen
fumé , vin e fomne se dësnò : ses mèis ëd
vita"
Barba Giann lo beicava bin an t' euj e i dija :"
Se devo ste sensa vin , fum e dòne alora val la pen-a ëd
meure bele sùbit "
E l' avia continuà
a fé tant come prima .
An dì antant che traversava
la stradon an camio riessìa nen a fërmesse an temp e lo
ciapava sota , avio cheujlo e portalo a ca an-vërtojà an
tna cuerta , mach an temp për vëdilo saré ij euj e
lassé es mond . Ëd chiel le restaje mach pi al ricòrd
sbiadì dal temp an tla ment ëd noiejti vej . Ma la lassà
an baron ëd mòde ëd dì dròle che,
fin-a i giovo ripeto ancora sensa manch savèj da andoa rivo
.
Le pròpi al cas ëd dilo : " Dròlè
come an cioch an mess an bòsch " racontà
da un " fòl come al Papa an biciclëtta "
'l nini